July 30, 2021

Leefstijlgeneeskunde krijgt ook voet aan de grond in Leids Bio Science Park

Het is een misverstand dat het op Leiden Bio Science Park draait om het ontwikkelen van nieuwe medicijnen, zegt directeur Ida Haisma van de stichting die het park bestuurt. De bedrijven zijn wel degelijk geïnteresseerd in ziektepreventie en leefstijlgeneeskunde. „We zijn een Bio Science Park, geen Bio Pharma Park.’

Leidsch Dagblad             30/07/2021            Wilfred Simons

Rondom het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) en TNO Gezond Leven in Leiden ontwikkelt zich in hoog tempo een compleet nieuw medisch specialisme: leefstijlgeneeskunde. Wie een gezonde leefstijl heeft, voorkomt gezondheidsklachten. Sterker nog, wie al een chronische ziekte heeft, kan daarvan vaak genezen met een betere leefstijl.

Dat is hoopvol, want een schokkend aantal van 8,5 miljoen Nederlanders moet chronische aandoeningen met medicijnen onder de duim te houden. Obesitas, hart- en vaatziekten, nieraandoeningen, type 2 diabetes, verschillende typen kanker, gewrichtsaandoeningen, angst, depressie en dementie zijn - tenminste deels - het gevolg van een verkeerde leefstijl.

De Leidse internist en ’gezondheidsprofessor’ Hanno Pijl gaf in 2014 leefstijlgeneeskunde een enorme impuls, door proefondervindelijk te bewijzen dat hart- en vaatziekten en diabetes type 2 met een betere leefstijl verdwijnen. Hij schreef er, samen met diëtist en journalist Karine Hoenderdos, zelfs kookboeken over.

Sindsdien is de belangstelling voor leefstijlgeneeskunde in Leiden sterk gegroeid. De kern ervan is het overlegorgaan van artsen en onderzoekers Lifestyle4Health, maar veel meer instituten en onderzoekers houden zich ermee bezig, zoals de Leiden Academy on Vitality and Ageing, de Leiden Lang Leven Studie en TNO Gezond Leven.

LUMC-psychiater Esther van Fenema heeft zelfs een politieke partij opgericht, NL Beter, die met politieke druk de gezondheidszorg wil dwingen om in te zetten op leefstijl en preventie. Zij wil dat (huis)artsen worden betaald voor het gezond houden van hun patiënten en niet langer een bedrag krijgen voor een verrichting.

Die benadering van gezondheid en ziekte is een nieuwe ontwikkeling, zegt directeur Ida Haisma van de Stichting Bio Science Park Leiden. Hij lijkt - op het eerste gezicht althans - diametraal te staan tegen de klassieke aanpak op het Bio Science Park, die juist draait om het vinden, ontwikkelen en produceren van nieuwe geneesmiddelen.

Maar Haisma ziet dat anders. Ziektepreventie is wel degelijk één van de vier ’inhoudelijke aandachtsgebieden’ in het park, naast het vinden van vaccins, bestrijding van infectieziekten, stamceltechnologie en vroegdiagnostiek. Die vier terreinen mogen niet als hokjes naast elkaar bestaan. Multidisciplinair zijn, dwarsverbanden leggen, dat zit in het DNA van het park. ,,Het is mijn taak om mensen aan elkaar te koppelen die elkaar niet vanzelf zouden opzoeken.’’

Voor een verdere groei van leefstijlgeneeskunde is het dan ook gunstig dat TNO alle gezondheids- en leefstijlonderzoek samenvoegt in een nieuw gebouw in het park. Na voltooiing werken hier 300 onderzoekers. ,,Dat biedt weer nieuwe samenwerkingsmogelijkheden en kansen op innovatieve producten en diensten’’, zegt Haisma.

De farmaceutische bedrijven hebben, zeker in Nederland, de afgelopen jaren de reputatie gekregen geldwolven te zijn. Nog deze maand beboette de Autoriteit Consument en Markt de Italiaanse farmaceut Leadiant voor het opdrijven van de prijs van het middel CDCA. Een chronisch zieke bevolking, die is aangewezen op medicijnen die niet genezen, maar alleen symptomen bestrijden, past in deze cynische kijk op de industrie. Haisma vindt het wantrouwen onterecht. ,,Er zijn zeker cowboys, maar die zijn er in elke industrie.’’

Ze benadrukt dat de farmaceutische industrie een nette private sector is ’waarin medicijnontwikkeling nu eenmaal veel geld kost’. ,,De bedrijven in het park weten heel goed dat medicijnen een hulpmiddel zijn om mensen gezonder of beter te maken en niet zijn bedoeld om een ongezonde leefstijl in stand te houden.’’

Haisma verwacht daarom dat nieuwe bedrijven op het Bio Science Park veel gaan bijdragen aan de leefstijlgeneeskunde. VitalNext noemt zij als een voorbeeld van een bedrijf dat dit al doet. Het jonge Leidse bedrijf maakt medische voedingssupplementen voor kwetsbare patiënten die niet genoeg voedingsstoffen en energie uit hun gewone dieet kunnen halen. Door een eiwitrijk poeder van VitalNext toe te voegen aan hun normale maaltijden, verbetert hun conditie.

Haisma noemt ook MyMicroZoo en BaseClear als bedrijven die actief zijn in de leefstijlgeneeskunde. Ons centrale zenuwstelsel en ons immuunsysteem staan in nauw contact met onze darmflora. Stress, wat we eten en drinken, of en hoeveel we bewegen, dat alles beïnvloedt de samenstelling van het ’microbioom’ in onze darmen, en heeft daarmee direct en indirect gevolgen voor onze gezondheid en welbevinden. Met deze kennis in het achterhoofd ontwikkelen productmanagers van MyMicroZoo technieken om de samenstelling van de darmflora onderzoeken. BasCeear maakt pre- en probiotica en levende micro-organismen (zogeheten LSP’s) om die te verbeteren.

Haisma verwacht dat Leidse entrepreneurs en onderzoekers zich de komende jaren zeker meer op leefstijlgeneeskunde gaan richten. ,,We zijn een Bio Science Park, geen Bio Pharma Park.’’ Wat de industrie kan bijdragen, is nog niet vastomlijnd, maar dát ze bijdraagt, staat voor haar vast. ,,Ik zie dat echt als een combinatie van leefstijl en interventies.’’

 Bron: Leidsch Dagblad
Did you know? In 2019, we provided employment for more than 20 thousand people