Slangengif als medicijn

Een toevallige ontdekking tijdens het promotieonderzoek van Daniël Verhoef brachten hem en zijn promotor Pieter Reitsma op het spoor van de Australische bruine slang. Of eigenlijk meer zijn gif, want dat blijkt een bloedstollende eigenschap te hebben. Ze ontwikkelen er nu een medicijn mee dat in eerste hulpsituaties acute bloedingen kan stoppen.

,,Hoe kan het gif van die slang het bloed van zijn prooien zo snel laten stollen? We waren gewoon nieuwsgierig’’, vertelt Daniël Verhoef over het onderwerp van zijn Leidse promotieonderzoek uit 2016.

,,Het middel dat deze slang gebruikt, bleek een eiwit dat stollingsfactor tien heet, met het Romeinse cijfer X. Dat is een heel gewoon biologisch stofje, wij hebben het ook in ons bloed. Maar de slang heeft zijn variant in het gif genetisch aangepast tot een wapen. Het bloed van een prooi stolt binnen een paar seconden. Dat is leuk voor de slang, maar gedurende het onderzoek bleek dat we die genetische aanpassing ook konden doorvoeren in de menselijke factor X. Daardoor is deze menselijke variant ineens heel goed geschikt om in geval van nood het bloed te laten stollen van mensen die bloedverdunners gebruiken. We zochten niet naar dit medicijn, maar ontdekten het bij toeval.’’

Het bleek mogelijk om deze aangepaste - recombinante - factor X in het laboratorium met behulp van cellen te produceren, zonder verdere tussenkomst van de bruine slang. ,,Het medicijn dat je daarmee kunt maken is geschikt voor bijvoorbeeld spoedposten van ziekenhuizen,’’ legt Verhoef uit. ,,Als iemand zich meldt met een acute bloeding, dan verhelpt een injectie met de aangepaste factor X deze binnen enkele minuten. Dat is veel beter dan de methodes die nu nog worden gebruikt.’’

Hier leest u het hele artikel